W okresie od września do końca listopada 2017roku, psycholog szkolny pani   Dorota Laks i pedagog szkolny Wojciech Koniarski prowadzili treningi relaksacyjne grupowe dla uczniów klas: I-III i IV-VI PSP. Stosowała różne formy relaksacji: metodę Schultza, metodę Jacobsona, bajki relaksacyjne, malowanie mandali przy muzyce poważnej i relaksacyjnej. Metody te były dostosowane do potrzeb i możliwości uczestników.

            Ćwiczenia relaksacyjne metodą Schultza pozwalają zyskać ważną w życiu umiejętność odprężania się i rozluźniania. Trening autogenny Schultza to najbardziej popularna metoda relaksacyjna w Europie. Zajęcia treningu autogennego przeznaczone są dla osób doświadczających napięcia w ciele czy częstego niepokoju, mających objawy chronicznego stresu, cierpiących na zaburzenia psychosomatyczne i nerwicowe, a także zaburzenia lękowe i fobie. Ćwiczenia pomagają też osobom mającym problem z zasypianiem, duszności pochodzenia psychogennego, bóle głowy o podobnym podłożu (w tym znaczna część migren).

            Trening Jacobsona to popularna nazwa techniki relaksacyjnej, której pomysłodawcą jest Edmund Jacobson. Technika ta zakłada, że stany napięcia manifestują się przez kompulsywne myślenie o życiu, tzn. traktowanie większości spraw jako zmuszających do działania. Trening Jacobsona polega na nauce napinania mięśni aż do automatyzacji. Trening powinno się odbywać najpierw w pozycji leżącej (relaksacja ogólna), po jakimś czasie w pozycji siedzącej, a następnie podczas wykonywania różnych czynności (relaksacja zróżnicowana). Nauka relaksacji następuje w dwóch etapach:
relaksacja stopniowa – nauka napinania pojedynczych grup mięśni, potem innych,relaksacja zróżnicowana – napina się pojedynczą grupę mięśni, inne pozostają rozluźnione (gdy nastąpi zautomatyzowanie czynności napinania mięśni - tylko potrzebna dla jakiejś pracy grupa jest napięta, pozostałe rozluźnione, np. do czytania napięte są tylko mięśnie powiek i czoła). Korzyści z treningu Jacobsona, to przeciwdziałanie stanom lękowym, poprawa snu, polepszenie pracy narządów wewnętrznych, przeciwdziałanie depresji.

            Bajki relaksacyjne posługują się wizualizacją w celu wywołania odprężenia i uspokojenia. Akcja takich bajek toczy się w miejscu dobrze znanym, a opisywanym jako spokojne, przyjazne i bezpieczne; takie jest też w percepcji dziecka.

Bajka taka ma wyraźny schemat; bohater opowiadania obserwuje i doświadcza wszystkimi zmysłami miejsca, gdzie odpoczywa. Ponieważ dzieci uwielbiają fabułę, można wprowadzić jakieś postacie, ale przebieg spotkania nie może być dynamiczny. E. Małkiewicz pisze, że bajka ta powinna być krótka, trwać 3 – 7 minut, że powinny w niej występować specyficzne wydarzenia, które związane są z piciem wody ze źródła, kąpielą pod wodospadem, lataniem. Wydarzeniom tym przypisuje się “silne działanie oczyszczające, uwalniające od napięć i innych negatywnych emocji”. Wizualizację A. Lazarus nazywa obrazowaniem wewnętrznym. Wizualizacja w pracy z dziećmi rozwija wyobraźnię i powoduje wywołanie określonych stanów emocjonalnych. Sugestie osoby prowadzącej powinny zawierać trzy struktury:

·         słuchową,

·         wzrokową

·         czuciową.

Struktura słuchowa służy do wywołania efektu w rodzaju: słyszysz szum drzew; wzrokowa: widzisz fale z wolna przybijające do brzegu; a czuciowa: wchodzisz na szczyt góry.
            Relaksacja to "systematyczne i celowe odprężanie mięśni mające charakter postępujący, tak że osiąga się coraz głębszy poziom". Zmniejszając napięcie mięśniowe, aktywizujemy część układu nerwowego i powodujemy, że naczynia się rozszerzają, a całe ciało harmonijnie pracuje. Budujemy w ten sposób przeciwwagę dla pobudzenia. Im relaks głębszy, tym łatwiej o uspokojenie, odprężenie i lepsze samopoczucie. Zmartwienia, lęki, usuwają się na dalszy plan, wewnętrznie spokojni szybciej uporamy się z trudnościami.Przed opowiadaniem bajki osoba prowadząca wprowadza dzieci w stan rozluźnienia, mówiąc: teraz posłuchamy bajeczki, usiądź wygodnie, jeszcze wygodniej, posłuchaj swego oddechu, możesz przymknąć oczy, wszystkie dźwięki oddalają się. Osoba opowiadająca bajkę relaksacyjną sama musi być odprężona, nie może odczuwać napięcia. Musi wyrównać swój oddech i rytmicznie, cichym głosem podawać tekst. Należy to uprzednio wiele razy przećwiczyć, by pamiętać o zsynchronizowaniu oddechu, utrzymaniu rytmu i stosowaniu przerw. Przerwy powinny być tak długie, jak wypowiadana myśl.Dobrze, jeśli wypowiadanym słowom towarzyszy uspokajająca muzyka. Muzykoterapia dodatkowo wzmocni efekt relaksacji. Zachętą do stosowania tych bajek mogą być słowa A. Lazarusa: “Korzystając umiejętnie z zasobów własnej wyobraźni, osiąga się wiarę w siebie, rozwija energię i wytrwałość, kieruje uwagę ku wielu twórczym przedsięwzięciom".

            Mandala to rysunek na planie koła, technika plastyczna stosowana w pracy zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi. Mandala wywodzi się z tradycji hinduskiej, a koło uważane jest za symbol harmonii i doskonałości. Podstawowa forma mandali składa się z okręgu z wpisanymi weń kwadratami (o bokach zorientowanych według stron świata). Symbol mandali obecny jest niemal we wszystkich kulturach na świecie. Chętnie posługują się nią mnisi buddyjscy, dla których wykonywanie i oglądanie mandali jest formą medytacji. W kulturze zachodu mandala została spopularyzowana za sprawą słynnego szwajcarskiego psychoanalityka i psychiatry Karola Gustawa Junga. Dostrzegł on terapeutyczne działanie mandali, która wykonywana spontanicznie odzwierciedla stan psychiczny autora. Tworzenie mandali pomaga w odzyskaniu równowagi i harmonii wewnętrznej.

Korzyści z tworzenia mandali:

·          rozwija wyobraźnię (kreatywna edukacja),

·          pomaga w skupieniu uwagi i koncentracji,

·          pozwala wyrazić uczucia, lęki i myśli,

·          rozwija koordynację wzrokowo-ruchową,

·          pomaga się wyciszyć i zrelaksować.

            W wyniku prowadzonych treningów relaksacyjnych uczniowie lepiej radzą sobie z emocjami w trudnych i stresogennych sytuacjach, szybciej potrafią wprowadzić się w stan relaksu, są  świadomi sygnałów płynących z własnego ciała (psychosomatyka) informujących o przeżywanym stresie.